آموزش شطرنج از صفر: شناخت مهره‌ها و حرکت آن‌ها(قسمت اول)

آموزش شطرنج را گام به گام یادبگیرید

شطرنج یکی از قدیمی‌ترین و محبوب‌ترین بازی‌های فکری جهان است که نه تنها سرگرم‌کننده است، بلکه باعث تقویت ذهن، افزایش تمرکز و بهبود مهارت‌های حل مسئله می‌شود. اگر شما هم تازه می‌خواهید شطرنج یاد بگیرید، این آموزش قدم به قدم به شما کمک می‌کند تا از ابتدا با این بازی آشنا شوید.

در این قسمت اول، به طور کامل با مهره‌های شطرنج و نحوه حرکت آن‌ها آشنا می‌شویم. حتی اگر تا به حال هیچ تجربه‌ای در شطرنج نداشته‌اید، این آموزش به زبان ساده و روان نوشته شده تا همه چیز را به راحتی درک کنید.

صفحه شطرنج: اولین قدم برای شروع بازی

صفحه شطرنج یک مربع ۸×۸ است که از ۶۴ خانه تشکیل شده‌است. این خانه‌ها به‌طور متناوب روشن و تیره هستند و معمولاً به رنگ‌های سفید و سیاه (یا روشن و تیره) طراحی می‌شوند. هر بازیکن در شروع بازی ۱۶ مهره دارد که شامل یک شاه، یک وزیر، دو رخ، دو فیل، دو اسب و هشت سرباز می‌شود. مهره‌ها در دو رنگ سفید و سیاه وجود دارند و هر بازیکن با یکی از این رنگ‌ها بازی می‌کند.

برای خرید شطرنج اینجا کلیک کنید

معرفی مهره‌ها و نحوه حرکت آن‌ها

در این بخش، هر یک از مهره‌های شطرنج را به طور کامل معرفی می‌کنیم و نحوه حرکت و زدن مهره‌های حریف را توضیح می‌دهیم.

1. سرباز (پیاده)
   • تعداد: ۸ عدد برای هر بازیکن
   • نحوه حرکت: سربازها فقط به سمت جلو حرکت می‌کنند. در حرکت اول می‌توانند یک یا دو خانه به جلو بروند، اما بعد از آن فقط یک خانه به جلو حرکت می‌کنند.
   • زدن حریف: سربازها مهره‌های حریف را به صورت اریب (مورب) می‌زنند.
   • نکته جالب: اگر سرباز به آخرین ردیف صفحه برسد، می‌تواند به هر مهره‌ای (غیر از شاه) ارتقا پیدا کند. این ویژگی به “تبدیل سرباز” معروف است و یک استراتژی مهم در بازی شطرنج محسوب می‌شود.
2.  رخ (قلعه)
   • تعداد: ۲ عدد برای هر بازیکن
   • نحوه حرکت: رخ می‌تواند به صورت مستقیم و در هر جهت (عقب، جلو، چپ، راست) به هر تعداد خانه حرکت کند.
   • زدن حریف: رخ می‌تواند مهره‌های حریف را در مسیر مستقیم خود بزند.
   • نکته جالب: رخ در کنار شاه برای انجام حرکتی به نام “قلعه‌گیری” استفاده می‌شود. این حرکت یک تاکتیک دفاعی مهم است که به شاه امنیت بیشتری می‌دهد.

1. اسب
   • تعداد: ۲ عدد برای هر بازیکن
   • نحوه حرکت: اسب به شکل حرف “L” حرکت می‌کند، یعنی دو خانه به یک طرف و سپس یک خانه به چپ یا راست. اسب تنها مهره‌ای است که می‌تواند از روی مهره‌های دیگر بپرد.
   • زدن حریف: اسب می‌تواند مهره‌های حریف را در خانه‌های انتهایی حرکت خود بزند.
   • نکته جالب: حرکت اسب به دلیل شکل خاصی که دارد، می‌تواند در موقعیت‌های پیچیده بسیار مفید باشد و حریف را غافلگیر کند.
2. فیل
   • تعداد: ۲ عدد برای هر بازیکن
   • نحوه حرکت: فیل فقط به صورت اریب (مورب) حرکت می‌کند و می‌تواند در هر جهت مورب به هر تعداد خانه حرکت کند.
   • زدن حریف: فیل می‌تواند مهره‌های حریف را در مسیر مورب خود بزند.
   • نکته جالب: هر بازیکن دو فیل دارد که یکی روی خانه‌های روشن و دیگری روی خانه‌های تیره حرکت می‌کند. این ویژگی باعث می‌شود فیل‌ها مکمل خوبی برای هم باشند.
3. وزیر (ملکه)
   • تعداد: ۱ عدد برای هر بازیکن
   • نحوه حرکت: وزیر قوی‌ترین مهره شطرنج است و می‌تواند هم به صورت مستقیم و هم به صورت مورب به هر تعداد خانه حرکت کند.
   • زدن حریف: وزیر می‌تواند مهره‌های حریف را در هر مسیری بزند.
   • نکته جالب: وزیر ترکیبی از قدرت رخ و فیل است و به همین دلیل بسیار قدرتمند است. از دست دادن وزیر در اوایل بازی می‌تواند ضربه بزرگی به بازیکن وارد کند.
4. شاه
   • تعداد: ۱ عدد برای هر بازیکن
   • نحوه حرکت: شاه می‌تواند یک خانه در هر جهت (عقب، جلو، چپ، راست و مورب) حرکت کند.
   • زدن حریف: شاه می‌تواند مهره‌های حریف را در خانه‌های مجاور خود بزند.
   • نکته جالب: اگر شاه در معرض خطر قرار بگیرد، باید فوراً از آن موقعیت خارج شود. اگر نتواند این کار را انجام دهد، بازی با “مات” به پایان می‌رسد. شاه مهم‌ترین مهره بازی است و محافظت از آن اولویت اصلی هر بازیکن است.

برای مشاهده قسمت دوم آموزش شطرنج اینجا کلیک کنید

هدف نهایی شطرنج: مات کردن شاه حریف

هدف اصلی در شطرنج این است که شاه حریف را در موقعیتی قرار دهید که نتواند از خطر فرار کند. این موقعیت به “مات” معروف است. برای رسیدن به این هدف، باید از تمام مهره‌های خود به طور هوشمندانه استفاده کنید و استراتژی‌های مناسبی به کار بگیرید.